Tony Gatlif maakt films over zigeuners en over muziek. Het zijn nooit nette, gladde, gemakkelijke films, maar altijd films die verhalen vertellen met ruwe randjes, verhalen die de kijker zelf voor een deel moet invullen, verhalen die maar gedeeltelijk verteld worden door de beelden en door de woorden die gezegd worden, maar ook voor een belangrijk deel door de muziek. Zo is het ook bij TranSylvania.

Het verhaal is niet zo heel ingewikkeld: de Italiaanse Zingarina is zwanger van de Roemeense zigeunermuzikant Milan die haar in Frankrijk achtergelaten heeft. Ze gaat hem zoeken in Transylvanië, met haar vriendin Marie, maar als ze hem vindt wijst hij haar af. Ze dreigt dan volledig aan die afwijzing ten onder te gaan en besluit alleen in Transylvanië te blijven. De scharrelaar Tchangalo ontfermt zich over haar, maar er is onder meer een prachtige excorcisme-scene voor nodig om de hysterie en depressie van Zingarina te verdrijven en ruimte voor de liefde te maken.

De film levert onderweg een paar onvergetelijke beelden op, onder meer Zingarina die in een wit gewaad in een oud kerkje met blote voeten in een tobbe staat, met een gezelschap dat een oud liturgisch Gregoriaans gezang zingt, terwijl ze met melk overgoten wordt.

Of de ouderwetse kroonluchter die Tchangalo op de kop tikt en die hij buiten aan een electriciteitsleiding hangt, waardoor er een romantisch tafereel ontstaat met een brandende kroonluchter onder een grote oude boom bij een kampvuurtje.

Zingarina fanatiek boksend tegen een kussen dat Tchangalo vastheeft is ook mooi, zeker als het kussen stukgaat en de veertjes door de lucht dwarrelen en zich mengen met de sneeuw.

De verhalen die Gatlif vertelt zijn soms wat al te dramatisch, en soms ook wat al te ongestructureerd, maar het mooie daarvan is dat je als kijker wel op het puntje van je stoel blijft zitten, want je weet nooit wat er gaat gebeuren en waar het heen gaat.

En de muziek bindt uiteindelijk alles aan elkaar. Als je een paar films van Tony Gatlif hebt gezien begrijp je waarom muziek zo belangrijk is in de cultuur van de zigeuners. Passie, melancholie, vreugde, alles komt samen in de muziek. Mooi.

• Transylvania – een muziekfilm van Tony Gatlif – Contact Film – ISBN 978-90-78716-358

• Over Gatlif’s Vengo

• Over Gatlif’s Swing