Humor en fotografie gaan vaak goed samen, op verschillende niveaus. Je komt humor in de fotografie op onverwachte momenten tegen, bijvoorbeeld bij de serieuze fotograaf Philippe Halsman die iedere beroemdheid die voor hem poseerde aan het eind van een sessie altijd vroeg of ze even voor hem wilden springen, wat een geweldig leuk boek opleverde. Maar je had ook de veel subtieler humor van iemand als Robert Cumming met The Difficulties of Nonsense of de onbedoelde humor van Hungarian Cubes.

En dan hebben we het nog niet gehad over de grootmeesters van de fotografische humor, de fotografen met het talent om altijd de meest humoristische situaties vast te leggen, met de blik van een Tati. Fotografen als Robert Doisneau of Elliott Erwitt. Zelf ben ik ook gecharmeerd van de subtiele humor van fotografen als Serge Fruehauf en Christian Vogt.

Al deze namen ontbreken tot mijn stomme verbazing in het boek Photography Performing Humor, een studie gepubliceerd door de Leuven University Press, die onder meer een aantal geweldige stripstudies publiceerden. Maar het lijkt wel of de redactie van dit boek werd toevertrouwd aan mensen die de humor in fotografie wilden bestuderen, maar zelf geen enkel gevoel voor humor hebben, en dat maakt het een wat lastig boek om te lezen.

Er wordt hier gefocussed op humor die speciaal voor de fotografie in scene werd gezet, en dan kom je al gauw uit bij wat Kees van Kooten ooit omschreef als “leuk doen in plaats van leuk zijn”. Dat blijkt ook uit de twee portfolio’s die achterin het boek zijn opgenomen, van Lieven Segers en David Helbich, die blijkbaar door de samenstellers van het boek worden beschouwd als uitstekende voorbeelden van humoristische fotografie, terwijl ik beide reeksen als tenenkrommend amateuristisch prutswerk zou omschrijven. Sorry.

Een groot deel van het boek besteedt aandacht aan de mogelijkheden die fotografie biedt aan de humoristische knutselaar – die kan namelijk dubbel afdrukken, collages en montages maken en beweging suggereren.

Eerlijk gezegd had ik hoge verwachtingen van dit boek, mede omdat de foto op het omslag wel degelijk voldoet aan mijn eisen van een humoristische foto, maar er viel uiteindelijk weinig te lachen, vrees ik.

• Photography Performing Humor – edited by Liesbeth Decan and Mieke Bleyen – Leuven University Press – ISBN 9789462701656
• Bestel het boek hier bij een bekende webwinkel: Photography Performing Humor