Tientallen zomerconcerten op prachtige locaties

De negende editie van het Hortus Festival brengt een eerbetoon aan Sébastien Érard.
Hij behoort tot de invloedrijkste instrumentenbouwers uit de muziekgeschiedenis. Zijn instrumenten spelen tijdens het Hortus Festival dan ook een prominente rol. Van 18 juli t/m 26 augustus programmeert Neerlands groenste zomerfestival voor kamermuziek maar liefst 28 concerten in de botanische tuinen en tropische kassen van de Hortus Botanicus in Amsterdam, de Oude Hortus in Utrecht, de Hortus Botanicus in Leiden en de Hortus Haren. Nederlandse topmusici laten de muziek weerklinken van componisten als J.S. Bach, Dussek, Liszt, Wagner en Fauré. 

Het Hortus Festival staat voor authentieke kamermuziek (periode 1850-1950) gespeeld op authentieke instrumenten. Het festival is vooral geliefd vanwege de duidelijke artistieke lijn in de programmering, de intimiteit van de concerten en de bijzondere locaties. Artistiek leider Maarten van Veen heeft wederom een indrukwekkend programma samengesteld. Alle concerten staan in het teken van Sébastien Érard. “Hij voorzag alle grote componisten en musici uit zijn tijd, waaronder Chopin en Ravel, van piano’s, klavecimbels en harpen”, vertelt Van Veen over de fameuze Parijse pianobouwer. “Het hamermechaniek dat hij voor de piano ontwikkelde is nog steeds de basis is voor de hedendaagse instrumenten. De mogelijkheden die zijn snelle repetitiemechaniek bood heeft grote invloed gehad op composities van bijvoorbeeld Franz Liszt en Ludwig van Beethoven. De karakteristieke klank van de Erardinstrumenten is voor mij een wegwijzer door het landschap van de 19e en de vroege 20e eeuw.” Vanzelfsprekend worden voor alle festivalconcerten Érard piano’s ingezet en speelt ook Gwyneth Wentink haar programma op een authentieke Érard harp.

Madame Érard

Het programma Le Salon de Madame Érard vertelt het verhaal over de feestjes en de privéconcerten die de vrouw van Sébastien Érard organiseerde in haar eigen Salon La Muette. Zij wist hiervoor grote namen te strikken. De salon werd een ontmoetingsplek voor talrijke musici, componisten en schrijvers. Dankzij de briefwisselingen uit die tijd, die goed bewaard zijn gebleven, weten we wie er kwamen en welke muziek er gespeeld werd. Sopraan Marieke Steenhoek en Maarten van Veen op piano nemen u met dit theatrale programma mee terug in de tijd en laten de muziek weerklinken die ook in Salon La Muette heeft geklonken. Met onder meer werken van Berlioz, Gounod, Rossini en Meyerbeer. Voor kinderen t/m 12 jaar verzorgt Sébastien Érard in hoogsteigen persoon de workshop Hamertje Tik! 

Kaartverkoop en informatie: www.hortusfestival.nl
Concertkaarten € 25,00 / Vrienden van de Hortus en CJP € 22,50
Kinderworkshop € 5,00
De concerten worden aangeboden in combinatie met diverse culinaire en botanische arrangementen.

Chateau de la Muette
Pianoduo Van Veen (Jeroen en Maarten van Veen)

• R. Wagner Ouverture uit Tannhäuser, opgedragen aan Madame Érard

• I. Moscheles Sonate in Es voor quatre-mains

• J.S. Bach / M. Reger Brandenburgs concert BWV 1048

• F. Busoni Fantasia contrappuntistica, voor twee piano’s

Chateau de la Muette is een prachtig kasteel in Frankrijk waarvan Sébastien Érard een gedeelte kocht in 1820, inclusief het grootste deel van de tuinen. Hij organiseerde er feesten en concerten. Op de gastenlijst lezen we namen als Gounod, Rossini, Meyerbeer, Berlioz, Reyer, Massenet, Léo Delibes en Guiraud. Maar ook Liszt, Thalberg en Rubinstein, zij vonden er de inspiratie om stukken te schrijven voor hun geliefden. Wagner heeft één van zijn composities zelfs opgedragen aan de vrouw van Érard. Moscheles schreef indrukwekkende passages, uit te voeren in tempi die nog niet eerder op de piano waren vertoond maar op de nieuwe Érard vleugels mogelijk bleken. Ook in de werken van Bach / Reger en Busoni klinkt de multi-polyfone opbouw dankzij de helderheid van registers transparant. Het publiek krijgt zo de kans om van deze composities alle lijnen te beleven.

Le Salon de Madame Érard
Marieke Steenhoek – sopraan
Maarten van Veen – piano

Madame Érard wist voor de feestjes en privéconcerten in haar eigen Salon La Muette grote kunstenaars en componisten te strikken. Van de volgende stukken weten we dat ze zijn uitgevoerd in de salon:

• H. Berlioz – La mort d’Ophelie opus 18 nr. 2

• C. Gounod – Le Vallon (uitgevoerd in jan 1863 in “la Muette”)

Verder brengen Marieke Steenhoek en Maarten van Veen in dit theatrale programma werken van Ernest, Reyer, Rossini, Meyerbeer, Massenet, Léo Delibes en Guiraud.

La Harpe
Gwyneth Wentink – harp

• J.L. Dussek Sonata

• F. Liszt Le Rossignol

• G. Fauré Impromptu op 86

• C. Debussy Clair de Lune

• La Fille aux cheveux de Lin – Bruyères

• F. Godefroid Carnaval de Venise

De geniale Érard bouwde niet alleen piano’s maar ook harpen. Hij ontwikkelde voor de harp een pedaalsysteem dat het mogelijk maakte om chromatisch te spelen. De harp werd nu ook een orkestinstrument. Érard oogstte wereldwijd succes met zijn harpen en heeft er zeer veel verkocht. Gwyneth Wentink is één van de trotse eigenaren van een originele Érard harp.

Berlioz’s Symphonie Fantastique op Érard piano
Paolo Giacometti – piano

• F. Liszt 8 variations opus 1 (1824) dédié a Sébastien Érard

• H. Berlioz / F. Liszt Symphonie Fantastique (1834)

Liszt krijgt in 1823 een vleugel van Érard. Hij is er zo blij mee dat hij direct een stuk voor hem componeert, om aan te tonen wat er allemaal mogelijk is op zijn nieuwe instrument. De ongekende klankmogelijkheden inspireren Liszt ook om vanachter de Érard orkeststukken te bewerken. Als Berlioz en Liszt elkaar in 1830 ontmoeten is Liszt zo grenzeloos enthousiast over Symphonie Fantastique van zijn collega dat hij het bewerkt voor piano en in eigen beheer uitbrengt. Opvallend en vernieuwend is de wijze waarop de orkestklanken door de piano worden nagebootst. In de partituur noteert Liszt alle inzetten van pauken en strijkers, inclusief subtiele aanwijzingen. Hij krijgt het voor elkaar om de Érard piano te laten klinken als een orkest. Het razendsnelle passagewerk van de viool wordt dubbel glissandi, zeer snelle herhaling van akkoorden is mogelijk dankzij het nieuwe repetitiemechaniek van Érard. Een heel orkest, bestaande uit slechts één piano en tien vingers!

Hortus Ensemble speelt Mahler
Eva Stegeman – viool
Heleen Hulst – viool
Orsze Adam – altviool
Jan Insinger – cello
Maarten van Veen – piano

• I. Moscheles Pianotrio

• G. Mahler Klavierquartett

• L. Farrenc Pianokwintet nr 2 in E opus 31

Het herontdekken van onbekende en weinig gespeelde kamermuziek uit de Fin de siècle is een grote uitdaging voor het Hortus Ensemble. Louise Farrenc en haar leermeester Ignaz Moscheles zijn voorbeelden van vergeten componisten die het verdienen om gehoord te worden.

Hortus Ensemble o.l.v. Maarten van Veen speelt Schönberg

• V. d’Indy Pianotrio, opus 29 voor piano, cello en klarinet

• A. Schönberg Dreimal sieben Gedichte aus Albert Girauds ‘Pierrot lunaire’

Het slotprogramma bestaat uit twee prachtige werken. Over vlak voor de zonsondergang en over vlak na de zonsondergang. Het stuk van Schönberg is een eerbetoon aan de maan.

Kinderworkshop Hamertje Tik!

Meneer Érard komt in originele kledij vanuit zijn kasteel in Frankrijk naar Nederland om samen met kinderen t/m 12 jaar te ontdekken waarom een piano klinkt zoals ie klinkt. Met acht concertciters, een vleugel en heel veel kurken en satéprikkers neemt hij de kinderen mee naar de wondere wereld van de pianoklank. Van de kurk en de satéprikker maken de kinderen zelf een hamertje. En ze mogen spelen op de citer en de vleugel. Lange snaren, korte snaren, zachtjes spelen, hard spelen, ze maken het allemaal mee. Alvorens de workshop begint speelt meneer Érard een etude van Moscheles op de piano. Ook mevrouw Érard heeft tijd kunnen vrij maken om naar het Hortus Festival te komen. Zij is in haar allermooiste jurk aanwezig als gastvrouw.

Alle programma’s worden in Amsterdam, Utrecht, Leiden en Haren gespeeld. Kijk voor de concertdata en meer informatie op www.hortusfestival.nl onder het kopje concerten.

Hortus Festival eert Sébastien Érard

Klassieke zomerconcerten in Hortus Haren

Concertoverzicht

Zo 22 juli 14.15 uur Chateau de la Muette
Zo 29 juli 14.15 uur Le salon de Madame Érard
Zo 5 augustus 14.15 uur La Harpe
Zo 12 augustus 11.30 uur Hortus Ensemble speelt Mahler
Zo 19 augustus 14.15 uur Berlioz’s Symphonie Fantastique op Érard piano
Zo 26 augustus 11.00 uur Kinderworkshop Hamertje Tik!
Zo 26 augustus 14.15 uur Hortus Ensemble o.l.v. Maarten van Veen speelt Schönberg

Kaartverkoop en informatie:

www.hortusfestival.nl en 020-6231972
Concertkaarten € 25,00 / Vrienden van de Hortus en CJP € 22,50
Kinderworkshop € 5,00
De concerten worden aangeboden in combinatie met diverse culinaire en botanische arrangementen.
Locatie: Hortus Haren, Kerklaan 34, Haren